Karmienie Piersią – Zalety Dla Matki


Mama trzymająca niemowlę po ukończeniu karmienia piersią

Karmienie niemowląt mlekiem matki ma wiele zalet zarówno dla matki, jak i dziecka. Intuicyjnie zawsze wiedzieliśmy, że jest to najlepsza forma żywienia dla rosnących dzieci. Teraz, zbieramy coraz więcej dowodów na to, że to prawda.

W innym moim artykule skupiłem się na korzyściach karmienia mlekiem matki dla jej dziecka. 

Dzisiaj porozmawiamy o tych korzyściach dla kobiet karmiących swoje dzieci piersią lub swoim odciągniętym mlekiem. 

Najczęściej wymienianymi pozytywnymi skutkami karmienia piersią dla zdrowia matki są: zmniejszenie częstości krwotoków poporodowych, łatwiejsza utrata nabytej w ciąży wagi, zmniejszenie częstości występowania depresji, zmniejszenie poziomu stresu, naturalna antykoncepcja, zmniejszenie ryzyka chorób układu krążenia, zmniejszenie ryzyka niektórych nowotworów oraz mniejsze ryzyko wystąpienia cukrzycy.

Porozmawiajmy w szczegółach o niektórych wyżej wymienionych zaletach karmienia naturalnego dla matki.

Zmniejszenie nasilenia krwotoku poporodowego.

Krwotok poporodowy definiuje się jako nadmierne krwawienie po urodzeniu dziecka. Może dotyczyć 5% wszystkich rodzących kobiet. Dziecko podczas karmienia piersią stymuluje piersi i sutki mamy, co prowadzi do zwiększonego wydzielania oksytocyny.

Oksytocyna to hormon, który może być wydzielany przez podwzgórze (gruczoł w mózgu) i powoduje skurcze macicy oraz szybszą inwolucję macicy (zmniejszenie rozmiarów macicy), a tym samym zmniejszenie utraty krwi po porodzie.

Jest nam powszechnie znane, że w obszarach świata, gdzie oksytocyna nie jest dostępna jako lek, lekarze i organizacje zdrowotne zalecają stymulację sutków i karmienie piersią jako środek zmniejszający krwotok poporodowy.

Waga u matki po porodzie

Wszystkie matki przybierają na wadze podczas zdrowej ciąży. Dla wielu matek zrzucenie całości lub przynajmniej części przybranej wagi jest bardzo ważnym celem. Szacuje się, że karmienie dziecka piersią wymaga 600 dodatkowych kalorii dziennie, co odpowiada 1-2 godzinom ćwiczeń na bieżni (w zależności od szybkości i waszej wytrzymałości).

Badania nad ostatecznym wpływem karmienia piersią na utratę masy ciała po porodzie różnią się pod względem końcowych wyników, ale większość podaje, że takie karmienie przyczynia się do przynajmniej częściowej utraty wagi. Twoja utrata wagi będzie również zależeć od innych czynników, takich jak dieta, początkowa waga, rasa i kraj pochodzenia.  Aktywność fizyczna po porodzie, cukrzyca i inne problemy zdrowotne także będą miały wpływ na stopień utraty wagi.

Zapobieganie lub modyfikacja depresji poporodowej 

Lekarze zaobserwowali, że częstość występowania depresji poporodowej wśród matek karmiących piersią jest mniejsza. Nie wiemy, w jaki sposób “baby blues” ma się do karmienia piersią i czy istnieje między nimi związek.

Niektórzy wysuwają hipotezę, że jakieś hormony mają taki pozytywny wpływ na matki karmiące. Wiemy, że oksytocyna uwalniana podczas karmienia piersią może przyczyniać się do uczucia miłości i zmniejszać stany niepokoju często obecne u matek.

Redukcja poziomu stresu u matek

Matki karmiące piersią spędzają dużo czasu ze swoimi dziećmi. W tym czasie dbają o to, aby dziecku było wygodnie i niemowlak był zdrowy i kochany. To prowadzi do silnej więzi z ich dziećmi i obniża poziom stresu u matek.

Na poziomie hormonalnym niższy poziom hormonów kortykosteroidowych i zwiększony poziom oksytocyny u matek karmiących piersią wpływa na te pozytywne nastroje i zmiany w w ich zachowaniu.

Naturalna antykoncepcja

Zmiany hormonalne zachodzące u kobiet karmiących piersią opóźniają wznowienie regularnych cykli menstruacyjnych i jajeczkowania co jest potrzebne  do powrotu płodności.

W krajach rozwijających się, gdzie środki antykoncepcyjne są niedostępne lub drogie, powszechnie wiadomo, że wyłączne karmienie piersią opóźnia następną ciążę. Naukowcy przytaczają dane wskazujące na to, że ta naturalna forma antykoncepcji może skutkować porodem kolejnego dziecka średnio dwa lata po poprzednim.

Zmniejszone ryzyko chorób układu krążenia

Najobszerniejsze jak dotąd badanie wpływu karmienia piersią na ryzyko chorób sercowo-naczyniowych zgromadziło dane od 139 000 kobiet po menopauzie w USA. Zostało ono przeprowadzone i zgłoszone przez Women’s Health Initiative (więcej tutaj).

Badania koncentrowały się między innymi na zależnościach między skumulowaną całkowitą liczbą miesięcy karmienia piersią a pomenopauzalnymi czynnikami ryzyka chorób sercowo-naczyniowych.

Historię laktacji uzyskano od wszystkich kobiet włączonych do badania. Badanie miało charakter retrospektywny, a wiek uczestników mieścił się w przedziale 50-79 lat. Kobiety, które miały co najmniej jedno dziecko i karmiły piersią przez co najmniej jeden miesiąc, zostały zapytane o łączną liczbę miesięcy karmienia piersią wszystkich swoich dzieci.

Na początku badania, a następnie w ciągu kolejnych ośmiu lat obserwacji przebadano pięć czynników ryzyka dla chorób sercowo-naczyniowych:

  • otyłość
  • nadciśnienie
  • cukrzyca
  • hiperlipidemia (wysoki poziom tłuszczu)
  • zachorowalności na choroby układu krążenia

Po przeanalizowaniu danych statystycznych autorzy doszli do następującego wniosku: kobiety które nie karmiły piersią porównano z tymi, które karmiły piersią przez co najmniej 12 miesięcy w swoim życiu; „42,1% w porównaniu z 38,6% miało nadciśnienie, 5,3% w porównaniu z 4,3% miało cukrzycę, 14,8% w porównaniu z 12,3% miało hiperlipidemię, i 9,9% w porównaniu z 9,1% miało rozwiniętą chorobę sercowo-naczyniową”.

Dla nie-statystyków wyniki te mogą wydawać się mało znaczące, dlatego chcę je przełożyć na bardziej zrozumiałe liczby. Obliczenia pokazały, że kobiety, które karmiły piersią przez co najmniej 12 miesięcy w swoim życiu, miały o 10-20% mniejsze ryzyko rozwoju nadciśnienia, cukrzycy, nieprawidłowego profilu lipidowego i chorób układu krążenia.

Zmniejszone ryzyko zachorowania na raka

W USA rak piersi dotyka około 1 na 8 kobiet, a u około 1,3% kobiet zostanie zdiagnozowany rak jajnika. Obie choroby są trudne do leczenia i nadal mogą mieć ciężkie rokowanie, jeśli zostaną zdiagnozowane zbyt późno.

Według badań naukowych, u kobiet, które karmiły piersią przez 12 miesięcy lub dłużej, ryzyko raka piersi i jajnika było mniejsze o 28%. Światowe badania epidemiologiczne wykazały, że każdy rok karmienia piersią powodował zmniejszenie ryzyka zachorowania na raka piersi o 4,3%.

Dokładny mechanizm łączący karmienie piersią z niższym ryzykiem zachorowania na raka nie jest znany. Przypuszcza się jednak, że brak owulacji może mieć działanie ochronne, ponieważ rak jajnika i piersi może być w pewnym stopniu stymulowany przez żeńskie hormony płciowe.

Zmniejszone ryzyko wystąpienia cukrzycy typu dorosłych (cukrzyca typu 2)

Kobiety bez historii cukrzycy ciążowej zmniejszyły swoje ryzyko zachorowania na cukrzycę typu 2 o 4%-12% na każde 12 miesięcy karmienia piersią.

Niestety, wydaje się, że ta redukcja ryzyka nie dotyczy kobiet, które miały cukrzycą ciążową.

Wpływ na gęstość kości – niekorzystny?

Wyjątkowo ten akapit nie dotyczy pozytywnego wpływu karmienia piersią na zdrowie kobiet. Chciałem omówić tę kwestię ze względu na obawy dotyczące wpływu karmienia piersią na zdrowie kości u matki.

Matki karmiące piersią tracą około 5% gęstości kości.

Na szczęście badania pokazują, że karmienie piersią nie wiąże się z długotrwałym niekorzystnym wpływem na gęstość mineralną kości u kobiet. Ponadto, długofalowe badania kobiet dowodzą że nie ma związku między długością karmienia piersią a przyszłym ryzykiem złamań osteoporotycznych.

A propo skutków negatywnych, tutaj znajdziesz mój artykuł wjaśniający czy karmienie piersią doprowadza do żółtaczki u noworodka.

Pozytywne skutki finansowe dla całej rodziny.

Ekonomiczne implikacje karmienia piersią można zmierzyć poprzez oszacowanie oszczędności na zakupach mleka modyfikowanego oraz oszczędności na opiekę zdrowotną dzięki lepszemu zdrowiu dziecka i matki.

Najbardziej widoczną korzyścią finansową są oszczędności na mieszankach mlecznych których nie trzeba kupować. W USA, szacuje się, że rodzice wydają około 800-1400 dolarów rocznie na mleko dla każdego dziecka. Oczywiście, jeśli rodzina kupuje fantazyjne butelki, podgrzewacze i najnowocześniejsze “organiczne” mieszanki mleczne, koszt ten może być znacznie wyższy.

Amerykańska Agencja Badań i Jakości Opieki Zdrowotnej (AHRQ) oszacowała, że gdyby 90% matek w USA wyłącznie karmiło piersią przez sześć miesięcy, zaoszczędzilibyśmy jako społeczeństwo 13 miliardów dolarów rocznie – głównie na kosztach opieki zdrowotnej.

Podsumowanie:

Karmienie piersią ma wiele zalet, nie tylko dla dzieci, ale także dla matek. Co najważniejsze, karmienie piersią zmniejsza ryzyko zachorowania kobiet na choroby układu krążenia, cukrzycę i niektóre nowotwory.

Ponadto karmienie mlekiem matki ma pozytywny wpływ ekonomiczny na rodzinę i nasze społeczeństwo. Jako lekarze, pracodawcy i społeczeństwo musimy zrobić wszystko, co w naszej mocy, aby wspierać wszystkie matki które chcą karmić swoje dzieci metodą naturalną.

Włodzimierz Wiśniewski

Lekarz medycyny, specjalista w pediatrii i neonatologii, magister edukacji medycznej. Ponad 30 lat doświadczenia w medycynie klinicznej i jako pedagog pracujący ze studentami i rezydentami (w Polsce i w USA). Autor książki wydanej w USA "Babies Born Early"

Warto przeczytać: