Od 30% do 50% porodów w polskich szpitalach odbywa się przez cięcie cesarskie. Większość matek i lekarzy woli poród naturalny niż operacyjny. Jednak coraz częściej spotykam się w mojej praktyce z kobietami proszącymi o cesarskie cięcie. Jeśli chcesz przeczytać o wskazaniach medycznych do porodu przez cięcie cesarskie, zapraszam do przeczytania mojego artykułu na ten wlaśnie temat.
Amerykańskie Towarzystwo Ginekologów i Położników (ACOG) szacuje, że od 1% do 3% cięć cesarskich wykonuje się na żądanie matki (źródło – ACOG). NIestety polskich danych na ten temat brakuje.
Czy możesz poprosić o cesarskie cięcie?
Krótka odpowiedź brzmi: tak. Jednak jeśli to zrobisz, twoja sytuacja może się nieco skomplikować. Niektórzy położnicy będą chcieli to zrobić, ale nie wszyscy. Ponadto twoja firma ubezpieczeniowa (jeśli żyjesz poza Polską) może zakwestionować opłaty za zabieg chirurgiczny, taki jak cesarskie cięcie, bo nie zawsze jest on „wskazany ze względów medycznych”.
Amerykańskie Towarzystwo Ginekologów i Położników (ACOG) wyraziło opinię, że:
„w przypadku braku wskazań ze strony matki lub płodu do cięcia cesarskiego plan porodu siłami natury jest bezpieczny, właściwy i powinien być zalecany”
a następnie stwierdziło że:
„cięcie cesarskie na prośbę matki nie powinno być wykonywane przed 39 tygodniem ciąży; a biorąc pod uwagę wysoki odsetek powtórnych cięć cesarskich, należy poinformować pacjentki, że ryzyko wystąpienia łożyska przodującego, łożyska przyrośniętego i histerektomii u ciężarnej wzrasta z każdym kolejnym cięciem cesarskim”. (źródło ACOG)
Jeśli wolisz prostą wersję, oznacza to, że eksperci w dziedzinie położnictwa zachęcają lekarzy do zalecania porodu naturalnego jeśli nie ma wskazań medycznych do cięcia cesarskiego. Z drugiej strony nie zabraniają im wykonywania cesarskiego cięcia na prośbę matki, jeśli matka jest dobrze poinformowana i zna wady i zalety takiego podejścia do porodu.
Dodatkowo ACOG podkreśliło w swoim raporcie, że wiele danych dotyczących wyników po cesarskim cięciu i porównywania ich z porodem naturalnym jest słabej jakości, dlatego poleganie na nich przy podejmowaniu decyzji może być trudne.
Jeśli chcecie przeczytać o rekomendacjach na temat cięcia cesarskiego wydanych przez Polskie Towarzystwo Ginekologiczne, to znajdziecie je tutaj.
Jakie powody podają matki prosząc o cięcie cesarskie?
Lęk przed bólem i powikłaniami porodu naturalnego.
Strach przed bólem i powikłaniami związanymi z porodem naturalnym można złagodzić poprzez rozmowę z położnikiem. Ponadto, w razie potrzeby, można umówić się na konsultację z anestezjologiem, aby porozmawiać o różnych dostępnych opcjach kontroli bólu porodowego.
Trzeba pamiętać, że cesarskie cięcie też wymaga znieczulenia, i po operacji kobiety też narzekają na różnorodne bóle pooperacyjne.
Obawa o urazy u dziecka
Matki martwią się, że niektóre dzieci mogą doznać urazów podczas porodu naturalnego. Najczęściej wymieniane to uraz splotu ramiennego, krwiaki, stłuczenia i złamania kości.
Obawy dotyczące urazów narządów miednicy
Wiele kobiet po 40-tce cierpi na nietrzymanie moczu, stolca lub ma różnorodne dysfunkcje seksualne. Niektóre artykuły naukowe donoszą, że cięcie cesarskie może być korzystne dla kobiet, jeśli chcą uniknąć tych problemów; ale jak wspomniałem powyżej zebrane dane na ten temat nie są dobrej jakości.
Obawy przed porodem kleszczowym albo z próżniociągiem
Wiele planowanych porodów naturalnych kończy się porodem kleszczowym, porodem wspomaganym próżniociągiem lub pilnym cięciem cesarskim.
Niektóre matki wolałyby uniknąć narażania swoich dzieci na te pilne, nieplanowane zabiegi interwencyjne. Kobiety obawiają się, że takie pilne porody mogą się wiązać z większym ryzykiem powikłań dla matki i dziecka.
Wcześniejsze złe doświadczenia przy porodzie
Jeśli matka miała wcześniej złe doświadczenia, takie jak śmierć dziecka, poważne obrażenia dziecka lub bardzo długi, bolesny i trudny poród, oczywiście chciałaby zwiększyć szanse, że tym razem rezultat będzie zupełnie inny.
Wiedza o tym kiedy urodzi się dziecko
Niektóre kobiety chcą mieć całkowitą kontrolę. Chcą móc przewidzieć, kiedy i na jak długo będą musiały przebywać poza domem i pracą. Być może będą musiały zatrudnić dodatkowe osoby lub poprosić członków rodziny o pomoc w opiece nad dziećmi i innych sprawach.
Niektórym matkom, dokładna znajomość daty urodzenia się dziecka może znacznie ułatwić życie.
Jakie są potencjalne korzyści cięcia cesarskiego na życzenie?
NIższe ryzyko porodu po terminie i urodzenia martwego dziecka
Dzieci urodzone po terminie (przenoszone) mają zwykle więcej problemów zdrowotnych zaraz po urodzeniu niż tak zwane dzieci donoszone. Ponadto, ciąża przenoszona wiąże się z niewielkim ryzykiem urodzenia martwego dziecka.
Z dostępnej literatury wynika, że prawdopodobnie 1 na 500 do 1 na 1750 dzieci, które osiągnęły dojrzałość, ale jeszcze się nie urodziły, może umrzeć przed urodzeniem lub być niepełnosprawnymi. Badacze szacują, że można było by potencjalnie uniknąć tych tragedii poprzez wcześniejsze porody, na przykład w 39 tygodniu ciąży poprzez cesarskie cięcie na życzenie.
Statystycy szacują, że aby zapobiec jednemu martwemu dziecku, musielibyśmy wykonać około 1200 cięć cesarskich. (artykuł źródłowy)
Znana data porodu
Znając dokładny termin porodu operacyjnego, możesz umówić się z wybranym lekarzem i upewnić się, że szpital dysponuje wszystkimi potrzebnymi zasobami (anestezjolog, pielęgniarki itp.).
Zmniejszenie ryzyka związanego z operacyjnym porodem naturalnym lub nagłym cesarskim cięciem.
Dzieci urodzone przez zaplanowane cesarskie cięcie przed rozpoczęciem porodu mają mniejszą częstotliwość występowania niektórych chorób:
- porażenie splotu barkowego (uszkodzenie nerwów w okolicy barku wpływające na ruchy ramion i dłoni)
- złamanie obojczyka
- pęknięcie czaszki
- złamanie kości ramiennej
- uszkodzenie mózgu spowodowane niskim poziomem tlenu podczas skomplikowanego porodu naturalnego
- HIV (AIDS) lub opryszczka nabyta od matki
Należy tu podkreślić, że ilość zaburzeń oddechowych u noworodków urodzonych przez cięcie cesarskie jest znacznie wyższa niż u dzieci urodzonych drogą naturalną.
Zmniejszone ryzyko urazów dna miednicy u matki
Urazy dna miednicy wpływają na jakość życia kobiet. Nawet 20% z nich wymaga leczenia i operacji. Choroby dna miednicy obejmują wypadanie narządów miednicy mniejszej, nietrzymanie moczu i nietrzymanie stolca.
Powszechnie wiadomo, że posiadanie dziecka przyczynia się i zwiększa ryzyko wystąpienia tych problemów. Wskaźnik nietrzymania moczu dla kobiety bezdzietnej wynosi 6,5%, jeśli miała jedno dziecko – 9,7%, z dwójką dzieci – 16,3%, a z trojgiem dzieci – 23%.
Kilka doniesień naukowych porównało wskaźniki urazów dna miednicy wśród kobiet, które urodziły dzieci drogą naturalną, oraz tych, które miały cesarskie cięcie. Czasami wyniki tych badań były sobie sprzeczne.
Inicjatywa „Term Breech Trial” zajęła się analizą wskaźników nietrzymania moczu. Badania wykazały, że kobiety, które urodziły przez cesarskie cięcie, miały niższe wskaźniki nietrzymania moczu w miesiącach następujących zaraz po porodzie. Jednakże, częstość występowania nietrzymania moczu była taka sama wśród tych dwóch grup kobiet pięć lat później.
Inne badania, w których obserwowano kobiety przez 5-10 lat po porodzie, wykazały znacznie wyższe ryzyko powikłań dla kobiet rodzących naturalnie. Ryzyko wysiłkowego nietrzymania moczu było co najmniej 2.9 razy wyższe, a wypadania narządów miednicy mniejszej 5.6 razy większe u kobiet, które rodziły siłami natury w porównaniu z kobietami, które miały cesarskie cięcie bez porodu (artykuł źródłowy).
Myślę, że na ostateczną konkluzję w tej sprawie musimy nadal poczekać. Ale, dostępne dane i wiedza na temat fizjologii tych problemów sugerują, że cesarskie cięcie może być teoretycznie korzystne, jeśli kobiety chcą uniknąć zaburzeń chorobowych dna miednicy.
Zmniejszenie ilości wczesnych krwawień poporodowych i innych chorób u matki
W 2010 roku, Geller opublikował dane zebrane z ponad 26 000 porodów w latach 1995-2005. Porównał on wyniki między dwiema grupami: planowanym porodem siłami natury i planowanym cesarskim cięciem.
Grupa z planowanym porodem cesarskim miała rzadziej zapalenia błon płodowych – 2.2% w porównaniu z 17,2% i krwawień poporodowych – 1.1% w porównaniu z 6%.
Jak można się było spodziewać, kobiety z grupy z planowanym porodem przez cięcie były dłużej w szpitalu – 3.2 dnia w porównaniu z 2.6 dnia w grupie z planowanym porodem drogą naturalną.
Ponadto naukowcy odkryli, że jeśli cesarskie cięcie było wykonywane u kobiet, które już rozpoczęły poród, wiązało się to ze zwiększonym ryzykiem w porównaniu zarówno z porodem drogami natury, jak i planowanym cięciem cesarskim bez porodu (artykuł źródłowy).
Jakie są potencjalne skutki uboczne cesarskiego cięcia na żądanie?
Skutki uboczne albo niepożądane cięcia cesarskiego na żądanie mogą pojawić się zarówno u dziecka jak i u matki. Nie będą się one różniły od skutków ubocznych po cięciach cesarskich ze wskazań medycznych ze względu na stan zdrowia matki lub dziecka.
By przeczytać więcej na ten temat odsyłam was do mojego artykułu na ten właśnie temat.
W skrócie najważniejsze powikłania cięcia cesarskiego u matki to zakażenia, powikłania po znieczuleniu i krwotoki.
Z kolei jeśli chodzi o noworodki, to chcę podkreślić, że dzieci urodzone przez cięcie cesarskie mają więcej zaburzeń oddychania w porównaniu z dziećmi urodzonymi w takim samym wieku ciążowym ale drogą naturalną.
Odpowiedzi na ważne pytania
Czy cięcie cesarskie na żądanie ma wpływ na umieralność matek?
Dostępne dowody wskazują, że nie ma istotnej różnicy między śmiertelnością matek rodzących drogą naturalną i matek, które miały zaplanowane cięcie.
Wydaje się, że nowoczesne techniki znieczulenia i dostępny monitoring pooperacyjny pozytywnie wpłynęły na bezpieczeństwo planowych porodów chirurgicznych. Należy jednak pamiętać, że ryzyko zgonu kobiet w trakcie lub po cięciu cesarskim oraz podczas porodu naturalnego jest nadal realne.
Kiedy należy zaplanować cięcie na prośbę matki?
Jeśli nie ma wskazań medycznych do porodu przed terminem, cesarskie cięcie planowe lub „na prośbę” nigdy nie powinno być wykonywane przed ukończeniem 39 tygodnia ciąży.
Dziecko urodzone przed 39 tygodniem ciąży ma znacznie większe ryzyko wystąpienia problemów z oddychaniem. Często, takie choroby układu oddechowego będą wymagały leczenia tlenem, respiratora, płynów dożylnych, antybiotyków i doprowadzą do dłuższego pobytu w szpitalu.
Czy położnik może odmówić wykonania cięcia cesarskiego jeśli nie ma wskazań medycznych?
Na obecną chwilę dopuszczalna jest odmowa przez położnika wykonania cięcia na żądanie, ponieważ jest to zabieg chirurgiczny wiążący się z możliwością powikłań.
Podsumowanie:
Czy możesz mieć cięcie cesarskie na życzenie? Tak, możesz. W dobie, kiedy lekarze starają się być bardziej świadomi wyborów dokonywanych przez swoje pacjentki, najprawdopodobniej uda ci się znaleźć położnika, który uszanuje twój wybór.