Zdrowie w Ciąży – Page 2

Procent cięć cesarskich bardzo się różni w zależności od kraju, szpitala i lekarzy. Pamiętam, że gdy się szkoliłem na Uniwersytecie of Illinois w Chicago, mieliśmy tylko 16% cięć cesarskich ze wszystkich urodzeń. Obecnie w szpitalach amerykańskich ta średnia wynosi około 30%. Z doniesień od polskich matek i lekarzy słyszę, że w Polsce często cięcia cesarskie wynoszą nawet 50% wszystkich porodów. Dla mnie jest to szaleństwo, ale rozumiem dlaczego tak się dzieje. Wynika to z tego że niektóre matki chcą cięcia cesarskiego bo boją się przedłużającego porodu, bólu i że coś się stanie z dzieckiem jeśli lekarz się zmieni na koniec dyżuru. Oczywiście zagrożenie sądami gdy się coś nie powiedzie ma także duże znaczenie w procesie decyzyjnym lekarza położnika. Nasze społeczeństwo staje się coraz bardziej roszczeniowe i oczekuje idealnego rezultatu niezależnie od innych uwarunkowań. Dla tych co chcą podjąć rozumną decyzję czy zgodzić się na cięcie cesarskie, dedykuję mój artykuł. A więc kiedy powinno się wykonać cięcie cesarskie by urodzić dziecko? Ogólnie mówiąc, cięcie cesarskie należy wykonać zawsze wtedy gdy istnieje prawdopodobieństwo że w porównaniu do porodu naturalnego ostateczny rezultat (zdrowie matki i dziecka) może być lepszy. We wszystkich przypadkach powinniśmy rozważyć wszystkie zagrożenia i benefity. Czasami decyzja jest łatwa i może być podjęta szybko, ale czasami jest to skomplikowany proces. Co najważniejsze, lekarze powinni zawsze wziąć pod uwagę zdanie rodziców a przede wszystkim matki. Poniżej przedyskutuję najważniejsze wskazania do cięć cesarskich, jeśli jesteście zainteresowani jak się wykonuje cięcie cesarskie to polecam wam inny artykuł. Wskazania do cięcia cesarskiego Wszystkie wskazania do cięć cesarskich można podzielić na dwie duże grupy: zagrożenie życia matki oraz zagrożenia życia płodu. Dodatkowo, każde cięcie cesarskie może być ze wskazań nagłych albo może być planowanym. Jeśli chcesz przeczytać o rekomendacjach dotyczących cięcia cesarskiego skierowanych do medyków i opublikowanych przez Polskie Towarzystwo Ginekologów to znajdzesz je tutaj. A teraz, przyjrzyjmy się bliżej niektórym wskazaniom do cięcia cesarskiego. Nietypowe położenie płodu Większość płodów przed porodem ma położenie główkowe. Oznacza to, że przy porodzie naturalnym głowa dziecka rodzi się pierwsza . NIekiedy częścią przodującą dziecka są pośladki, stópki, ręka lub dziecko jest położone poprzecznie. We wszystkich tych przypadkach, w zależności od dodatkowych czynników urodzenie dziecka sposobem naturalnym może być utrudnione albo nawet niemożliwe. Przy nietypowym położeniu dziecka, położnik ma trzy możliwości do wyboru: Kontynuować poród metodą naturalną - może to mieć sens zwłaszcza w położeniu pośladkowym, jeśli położnik ma doświadczenie w takich porodach a matka jest dobrą kandydatką by tego spróbować Spróbować obrócić dziecko przy użyciu technik ręcznych zewnętrznych albo wewnętrznych Wykonać cięcie cesarskie Zwykle, postępowanie będzie przedyskutowane z rodzącą matką. Ostateczna decyzja będzie zależała od aktualnego położenia płodu, rozmiarów miednicy matki, poprzedniej historii położniczej, dobrostanu matki i dziecka oraz umiejętności praktycznych położnika. Cięcie cesarskie na prośbę matki NIektóre matki decydują dla siebie że chcą urodzić tylko i wyłącznie przez cięcie cesarskie, - jest to tak zwane cięcie na żądanie. To wskazanie staje się coraz bardziej popularne na zachodzie. Istnieją doniesienia w artykułach naukowych że urodzenie przez cięcie cesarskie może się wiązać w przyszłości z mniejszym odsetkiem problemów z nietrzymaniem moczu u kobiet. Ponieważ napiszę oddzielny artykuł na ten temat, nie będę się więcej nad tym wskazaniem tutaj rozwodził. Nieprawidłowości łożyska NIektóre nieprawidłowości łożyska, jak na przykład łożysko przodujące albo wrośnięte, mogą prowadzić do zagrożenia życia płodu lub matki. Gdy łożysko jest umiejscowione częściowo albo całkowicie pokrywając szyjkę macicy, mamy do czynienia z łożyskiem, przodującym. Takie położenie łożyska wiąże się ze zwiększonym ryzykiem krwawienia przed i w czasie porodu, zagrażając życiu matki i dziecka. W łożysku wrośniętym, elementy łożyska mocno i głęboko wrastają się w macicę uniemożliwiając oddzielenie się łożyska po porodzie i doprowadzając do znacznych krwawień po porodzie. Czasami można rozpoznać nieprawidłowości łożyska jeszcze w trakcie ciąży i możemy zaplanować cięcie cesarskie. NIestety, są przypadki że dopiero rozpoznajemy to w trakcie porodu, i trzeba wykonać cięcie cesarskie ze wskazań nagłych. Infekcje u matki Obecność wirusowych infekcji u matki takich jak opryszczka albo AIDS są wskazaniami do wykonania planowanego cięcia cesarskiego. Celem operacyjnej formy urodzenia dziecka jest zmniejszenie ryzyka, że dziecko zarazi się od matki. W przypadku opryszczki, jest szczególnie ważne, by wykonać cięcie cesarskie przed pęknięciem błon płodowych albo jak najszybciej po, jeśli odejście wód płodowych już nastąpiło. Wypadnięcie pępowiny Wypadnięcie pępowiny do pochwy jest wskazaniem do szybkiego cięcia cesarskiego. W takich przypadkach, przodująca część ciała dziecka (najczęściej główka) uciśnie pępowinę zmniejszając dopływ krwi do łożyska a tym samym do dziecka. Jeśli nie doprowadzi się do szybkiego porodu dziecka, najczęściej przez cięcie cesarskie, to może dojść do poważnego niedotlenienia dziecka a nawet do zgonu noworodka. Duże dziecko - makrosomia Poród dużego dziecka lub dużego dziecka w stosunku do rozmiarów matczynej miednicy może wiązać się z różnymi trudnościami w końcowej fazie porodu. Należy się spodziewać problemów z porodem jeśli dziecko waży ponad 4.5 kilograma u matki z cukrzycą albo 5 kilogramów u matki bez cukrzycy. U niedużych kobiet z małą miednicą znacznie mniejsze dzieci mogą powodować problemy. Szczególnym przypadkiem trudności porodowych związanych z rozmiarem dziecka może być dziecko o normalnej wadze ciała ale z bardzo dużą głową z powodu wad wrodzonych, np. z wodogłowiem. Częściowa blokada kanału rodnego Częściowa blokada kanału rodnego może zaistnieć u kobiet z dużymi mięśniakami macicy (zwłaszcza szyjki macicy) oraz po powikłanych złamaniach kości miednicznych. Pęknięcie macicy Pęknięcie macicy, nawet gdy jest tylko podejrzewane, będzie prawie zawsze bezwzględnym wskazaniem do nagłego wykonania cięcia cesarskiego. W wyniku pęknięcia macicy, może dojść do wydostania się ciała dziecka z macicy do jamy brzusznej matki, nagłego masywnego krwawienia i zagrożenia życia zarówno dziecka jak i matki. Często matka będzie wymagała przetoczenia krwi by ratować jej życie. W zależności od tego ile czasu zabrało zdiagnozowanie matki i wykonanie cięcia cesarskiego, dzieci często wymagają resuscytacji po porodzie, i niestety nie zawsze udaje się je uratować. Warto tutaj wspomnieć że cięcie cesarskie w wywiadzie położniczym zwiększa ryzyko pęknięcia macicy u kobiety jeśli ta chce w przyszłości rodzić drogą naturalną. Ale, chcę też podkreślić, że przebycie cięcia cesarskiego nie powinno być automatycznym wskazaniem do cięcia cesarskiego w następnych porodach. Po prostu matka i lekarz powinni przedyskutować czynniki ryzyka i podjąć właściwą decyzję co do rodzaju porodu. Schorzenia u kobiet które mogą ulec pogorszeniu Proces rodzenia u kobiety doprowadza do rozciągania niektórych narządów będących częścią kanału rodnego lub znajdujących się w pobliżu. NIektóre schorzenia matki mogą ulec pogorszeniu na sutek porodu i czasem warto rozważyć cięcie cesarskie by tego uniknąć. Do tych schorzeń należą: inwazyjny rak szyjki macicy zapalne choroby jelit wypadanie odbytu wypadanie macicy wypadanie cewki moczowej przetoki okolicy narządów płciowych Ciąże wielopłodowe O ile w pewnych sytuacjach doświadczony położnik może się podjąć rodzenia bliźniaków drogą naturalną, o tyle rodzenie trojaczków w ten sposób albo większej ilości dzieci nie jest polecane. Dla większości ciąż wielopłodowych będzie się planować cięcie cesarskie. Choroby krwotoczne u płodu Jeśli dziecko zostało w trakcie ciąży zdiagnozowane, że ma chorobę krwotoczną czyli zaburzenia krzepliwości, to czasami by uniknąć ucisku na główkę dziecka w trakcie porodu zaleca się wykonanie cięcia cesarskiego. Będą to przypadki gdy poprzednie dziecko miało taką chorobę, i w trakcie obecnej ciąży przeprowadzono specjalne badanie prenatalne potwierdzające tą przypadłość u płodu. Zagrożenie zdrowia matki NIekiedy stan zdrowia matki pogarsza się im dłużej trwa ciąża. Ciało matki podlega wielu przemianom w trakcie ciąży które mają za cel dostarczyć odpowiednie środowisko dla rozwoju płodu i ostatecznie do porodu. Czasami, te fizjologiczne zmiany u kobiet które mają wcześniej zdiagnozowane problemy zdrowotne jak na przykład niewydolność nerek, niewydolność serca, choroby drgawkowe, nadciśnienie, choroby oczu - mogą doprowadzić do pogorszenia się tych chorób albo nawet do zagrożenia życia matki. Oczywistym rozwiązaniem jest urodzenie dziecka przed czasem i często przez cięcie cesarskie. Inną grupą chorób które nie są częstymi ale gdzie decyzja o szybszym porodzie może być ratującą życie matki są choroby nowotworowe. Większość terapii które możemy zaproponować matce z nowotworami jest niebezpieczna dla dziecka czy płodu. W takich sytuacjach matka często podejmuje decyzję by nie zaczynać leczenia i żeby dziecko mogło się urodzić bardziej dojrzałe. Ale, po 28-ym tygodniu ciąży a na pewno po 32-im tygodniu można podjąć decyzję o urodzeniu dziecka przez cięcie cesarskie, bo dziecko będzie miało już duże szanse na zdrowe przeżycie i będziemy mogli zacząć leczyć matkę na jej chorobę nowotworową. Choroby u płodu Niektóre choroby zdiagnozowane u płodu w trakcie ciąży wymagają wcześniejszego rozwiązania ciąży by zacząć skuteczne leczenie noworodka. Podejmując taką decyzję należy zawsze rozważyć czy zagrożenia dla dziecka z powodu przedczesnego urodzenia jest do pominięcia ze względu na większe zagrożenie dla życia noworodka wynikające z opóźnienia w podjęciu leczenia danej choroby. Przykładami schorzeń które mogą wymagać wcześniejszego urodzenia by zacząć skuteczne leczenie dziecka mogą być ciężkie zaburzenia rytmu serca, konflikt grup krwi pomiędzy matką a dzieckiem, przepuklina rodzenia kręgowego czy zablokowanie odpływu moczu prowadzące do ciężkiego wodonercza. Wymienione przeze mnie schorzenia nie stanowią kompletnej listy. Decyzję o przedwczesnym rozwiązaniu ciąży powinno się zawsze przedyskutować z położnikiem, neonatologiem i lekarzem specjalistą od choroby która ma być przyczyną przedwczesnego rozwiązania ciąży. Objawy zagrożenia życia płodu Większość matek jest monitorowana w trakcie porodu. U matki monitoruje się temperaturę, częstość oddechów, częstość akcji serca, ciśnienie, elektrolity i cukry. Dziecko można monitorować na trzy sposoby. Położnicy mają do dyspozycji KTG, badanie krwi pobranej z główki płodu i USG. Aparaty KTG pozwalają na monitorowanie skurczów macicy i akcji serca dziecka. Badanie krwi pobranej od płodu pozwala na zbadanie równowagi kwasowo-zasadowej. USG pozwala na sprawdzenie dobrostanu płodu, położenia płodu w macicy i ocenić łożysko. Jeśli na podstawie zebranych informacji położnik podejrzewa że istnieje zagrożenie życia płodu (najczęściej chodzi o niedotlenienie płodu) to zwykle robi się cięcie cesarskie by przyspieszyć poród dziecka. Przedłużający się poród i wycieńczenie matki porodem NIektóre matki nie tolerują bardzo długiego procesu porodowego i ulegają fizycznemu i psychicznemu wycieńczeniu. W takich sytuacjach nie ma sensu wymuszania naturalnego porodu bo matka nie będzie już w stanie efektywnie przeć by urodzić dziecko. Bardzo długi poród z częstymi i silnymi skurczami macicy może też doprowadzić do niedotlenienia dziecka. Z każdym skurczem macicy dochodzi do krótkotrwałego obniżenia się dopływu krwi z łożyska do płodu. Zdrowe dziecko toleruje to bardzo dobrze. Ale, przy długotrwałym porodzie tolerancja dziecka na te krótkie okresy niedotlenienia też będzie się zmniejszać. Kilka pytań dotyczących cięcia cesarskiego W jakim wieku ciążowym powinno się wykonać planowe cięcie cesarskie? Ze względu na to, że poród przed wyznaczonym terminem wiąże się z dodatkowym ryzykiem dla dziecka, większość organizacji położników i pediatrów zaleca żeby nie wykonywać planowego cięcia cesarskiego przed 39-ym tygodniem ciąży. Jak szybko po podjęciu decyzji o cięciu cesarskim powinno się je wykonać? Czas pomiędzy decyzją o cięciu a ostatecznym urodzeniem się dziecka może zaważyć o zdrowiu matki i dziecka. Jeśli cięcie wykonuje się ze wskazań nagłych jak na przykład wypadnięcie pępowiny czy pęknięcie macicy to każda minuta opóźnienia się liczy. W swojej praktyce byłem świadkiem jak położnik był w stanie urodzić dziecko przez cięcie w ciągu 5-10 minut od decyzji. Moim osobistym zdaniem, 15 minut powinno być oczekiwanym standardem. W praktyce sądowej, gdy dochodzi do procesów sądowych przeciw szpitalom i położnikom, zwykle toleruje się 30 minut. Dlaczego 30 minut? Otóż, by wykonać cięcie cesarskie trzeba przenieść rodzącą kobietę do innego pomieszczenia oddalonego od sali porodowej. Należy zawołać anestezjologa, instrumentariuszkę, lekarza asystującego. Wszyscy muszą się odpowiednio umyć by operacja odbyła się w warunkach sterylnych. Kobieta powinna być odpowiednio znieczulona do operacji. Aby wydobyć dziecko, lekarz położnik-chirurg musi przeciąć wiele rożnych warstw brzucha i zrobić to nie powodując znacznego uszkodzenia i krwawienia które mogą być zagrożeniem dla matki. Czy istnieją alternatywy do cięcia cesarskiego? Jeśli cięcie jest wskazane z powodu zagrożenia życia matki lub dziecka to zwykle oznacza to, że należy urodzić dziecko jak najszybciej. Jedyną alternatywą do cięcia w takich przypadkach może być urodzenie dziecka za pomocą kleszczy lub próżniociągu (vacuum). Ważnym ograniczeniem do tych alternatywnych zabiegów jest fakt, że szyjka macicy u rodzącej musiałaby być w pełni rozwarta (10cm) i płód musi być położony odpowiednio nisko by te zabiegi można było wykonać wystarczająco szybko i bezpiecznie.